1. Testy alergiczne pozwalają przewidzieć wstrząs anafilaktyczny
Testy alergiczne (punktowe testy skórne lub badanie krwi) mogą pomóc pracownikom służby zdrowia określić, jakie jest prawdopodobieństwo, że ktoś zareaguje na bezpośredni kontakt z alergenem, ale nie pozwolą przewidzieć, jak ciężka może być reakcja.
2. Leki antyhistaminowe powstrzymują anafilaksję
Histamina to tylko jedna substancja chemiczna uwalniana podczas reakcji alergicznej. Podczas anafilaksji uwalnia się jednak wiele różnych sygnałów chemicznych. Leki przeciwhistaminowe zaczynają działać po około 20- 30 minutach i nie są skuteczne w przypadku ciężkich reakcji (anafilaksji).
3. Reakcja alergiczna staje się silniejsza za każdym razem
Większość reakcji alergicznych na pokarm nie powoduje anafilaksji. Jednak dotkliwość zależy od wielu różnych czynników, których obecnie w pełni nie rozumiemy. Należą do nich: ilość spożytego alergenu (choc czasem nawet śladowa ilość alergenu może wywołać wstrząs anafilaktyczny), to czy dana osoba ma inne choroby, takie jak astma lub przeziębienie. Większość dzieci, które mają przypadkową reakcję po rozpoznaniu, nie ma anafilaksji, ale łagodniejszą reakcję.
Jednak, to co bardzo istotne, często nie możemy określić, kto będzie miał zagrażającą życiu reakcję anafilaktyczną. Dlatego każdy, kto ma pogarszające się objawy (u dzieci główne objawy dotyczą układu oddechowego, wywołując między innymi świszczący oddech, silny kaszel), a szczególnie ten, kto ma przepisany EpiPen, w przypadku podejrzenia ostrej reakcji alergicznej powinien otrzymać go w ciągu kilku minut.
4. Jedynie dzieci z historią anafilaksji będą potrzebować podania adrenaliny
Nie możemy przewidzieć, które dzieci z alergią pokarmową IgE-zależną mogą mieć anafilaksję. Większość ludzi, u których występują zagrażające życiu reakcje, nigdy wcześniej nie miała anafilaksji. Kiedy lekarze decydują, czy ktoś potrzebuje „długopisu” z adrenaliną, biorą pod uwagę szereg czynników, w tym wcześniejsze reakcje danej osoby, wiek, białka, na które są te osoby uczulone.
5. Adrenalina jest niebezpieczna
Adrenalina podana do zewnętrznego mięśnia środkowej części uda (nie w pośladek) jest bezpieczna. Zaczyna działać w ciągu kilku minut, zmniejszając obrzęk, łagodząc świszczący oddech i podwyższając ciśnienie krwi (które podczas anafilaksji mocno spada).
6. Jeśli dziecko ma przepisaną adrenalinę, a podejrzewasz, że miało bezpośredni kontakt z alergenem i doznaje pogłębiającego się złego samopoczucia – w tym przede wszystkim trudności z oddychaniem – w pierwszej kolejności dzwoń na numer 112. Czekaj na linii, do momentu, gdy operator poinformuje Cię, jak masz działać w związku z tą sytuacją
Alergia pokarmowa jest najczęstszym powodem anafilaksji u dzieci w wieku 0-19 lat. Anafilaksja u dzieci najczęściej dotyczy gwałtownych, szybko nasilających się objawów ze strony układu oddechowego (świszczący oddech, kaszel itd) , które mogą prowadzić do zagrażającej życiu niewydolności oddechowej. Niedociśnienie tętnicze występuje zwykle później. Ponieważ anafilaksja u dzieci często objawia się uporczywym kaszlem i świszczącym oddechem, często jest ona początkowo nieprawidłowo leczona, co opóźnia podanie domięśniowej adrenaliny, i zwiększa ryzyko ciężkich objawów i śmiertelności
W przypadku anafilaksji istotne jest jak najszybsze podanie adrenaliny ze względu na krótki czas narastania objawów niewydolności oddechowej jak również ze strony układu krążenia.
Światowa Organizacja Alergii (WAO) uznała adrenalinę (epinefrynę) jako podstawowy lek podczas wystąpienia anafilaksji bez względu na kryteria wiekowe czy współistniejące choroby
W razie wątpliwości -> PODAJ ADRENALINĘ i dzwoń pod numer ratunkowy 112 lub 999
Od momentu wystąpienia pierwszych objawów do otrzymania pierwszej dawki adrenaliny powinno dzielić osobę tylko kilka minut (Dębińska, 2018).
- Nickolls C., Campbell D.E. (2015) “Top 10 food allergy myths” Journal of Paediatrics and Child Health , 51(9)
- Dębińska A. (2018) „Anafilaksja u dzieci w praktyce ratownika medycznego”, praca dyplomowa na Wydziale Lekarskim i Nauk o Zdrowiu Krakowskiej Akademi im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
- Kampania „Odetchnij Spokojnie” (2014) https://www.odetchnijspokojnie.pl/wp-content/uploads/2014/03/WYTYCZNE_ANAFILAKSJA_ulotka_dla_pacjentow.pdf